… Ce que votre temps voyait avec mépris est aujourd'hui l'amour de tous les bons esprits …

» Die conste van rhetorike

» Anthonis de Roovere 1430-1482

» Cornelis Everaert 1480-1556

» Eduard de Dene 1561

 

De rederijkers kregen hun specifieke betekenis in de late Middeleeuwen: amateur-dichters uit burgerlijke kringen die zich in geestelijke broederschappen verenigen, de rederijkskamers. Vaak de culturele afdeling van een gilde. Kunstige rijmen en gezochte woordconstructies zijn de orde van de dag.
Inhoudelijk onderscheidde men drie genres:
- in 't vroede (ernstige poëzie)
- in 't amoureuze (liefdesgedichten)
- in 't sotte (komische, soms schunnige gedichten)

~~~~~~~~~~~~~~~ 

Il était entre cinq et six quand une charrette entra dans les halles du Mans. Cette charrette était attelée de quatre bœufs fort maigres, conduits par une jument poulinière, dont le poulain allait et venait à l'entour de la charrette comme un petit fou qu'il était. La charrette était pleine de coffres, de malles et de gros paquets de toiles peintes, qui faisaient comme une pyramide, au haut de laquelle paraissait une demoiselle habillée moitié ville, moitié campagne.

Le Roman Comique - Paul Scarron 1651/1657

~~~~~~~~~~~~~~~ 

Bronnenmateriaal

» Tooneelgenootschappen te Gent

Den 21 en 22 mei 1497...
Brugghe naer haer rijkelicke maniere
Brachte vijf waghens met haer rhetorijke,
Ende ooc vol schutters, met blijder chiere
Twaelf peerden, daer naer den standaerd dergelijcke
Ende vier stadtpijpers, 't was baerblijcke.
... 't was om verblijden.

Een Eeuw Vlaamsch Tooneelleven

 

 

   ^ naar boven 

Over Schouwburgen en Concertgebouwen

Brugge en haar culturele infrastructuur doorheen de eeuwen

« vorige pagina | 1 | 2 | 3 | volgende pagina »

Nauwelyks waeren de troepen de stadspoorten uytgetrokken, of de weldenkende burgers vereenigden zig…

Danderomdeine kwam van Brugge
Met zijn kastjen op zijn rugge,
Met zijn stokjen in zijn hand,
Zoo kwam Danderomdeine in 't land.

Rijkelijk laat ten opzichte van Gent, Brussel en Antwerpen ontwikkelt zich in Brugge een toneelleven. Of zochten Brugse pioniers hun weg buiten Brugge?
Uit een rekening uit 1451 leren we dat het Gentse stadsbestuur een huis verhuerde, alwaer men gedurende deze Halfvastenfeest schouwspelen vertoonde … aen eenen man van Brugge, omme spel te houden …
Of, de gebroeders Neyts en hun Yverige Brugsche Jonckheyt (zie de Comedie) die door Le Doulx de eerste uytvinders der Vlaemsche opera's, ofte sangkundige tonneelspelen werden genoemd en uitzonderlijke successen boekten in o.m. Amsterdam?

Tooneel is een kwestie van prijskampen voor "uiterlijke welsprekendheid" waar prijzen worden toegekend aan de maatschappij die de "schoonste intrede" had gemaakt, en aan de deelnemers die "den versten afstand" hadden afgelegd… Een mooi en degelijk overzicht is te vinden in Letterkundig leven te Brugge in de Hollandse tijd op site van dbnl.org.

Deze ontwikkeling kan ook niet los kan worden gezien van de sociale en politieke context. Zo is bijvoorbeeld het theaterdecreet uit de jaren 1970 (met de fameuze theaterstaking in 1974) en de schoonmaakoperatie van de Raad van Advies voor Toneelkunst midden jaren 1980 (Karel Poma) bepalend geweest voor het (voort)bestaan van de Kamertheaters. Min of meer hetzelfde deed zich voor tussen 1860 (invoering van het premiestelsel   ¹  ) en 1926. Een periode waarin we de grote boom van het amateur-theater beleven. De subsidiepolitiek van de overheid is dan ook vaak richtingbepalend geweest.

Ook de taalstrijd kent een andere invulling in een tot ca. 1890 Franstalig Brugge. In Gent bijvoorbeeld ontwikkelt zich een Nederlandssprekend toneel (de Minard) én een Franstalig lyrisch toneel (de huidige opera), hetzelfde fenomeen doet zich voor in Antwerpen.

Gazette van Brugge 20-07-1829:  … ten eynde der brugsche inwoonderen aen te toonen dat de tael hunner vaderen, spyts het uytzinnig geblaf van pas ontloken staetkundigen, voor vremden klank niet behoeft onder te doen …

« vorige pagina | 1 | 2 | 3 |volgende pagina » |  ^ top 

Eddy Galle 2006